بلک فرایدی یا جمعه سیاه چیست؟
بلک فرایدی یا جمعه سیاه
جمعه سیاه یا همان black Friday به روز بعد از تعطیلات شکرگزاری در کشورهایی مثل آمریکا گفته میشود که از قدیم و به طور سنتی، جزو تعطیلات بسیاری از شرکت‌ها بوده و هست، اما آن چیزی که این جمعه را متفاوت و تبدیل به بلک فرایدی می‌کند، خرید و فروش‌های بزرگ در این روز است.
در این جمعه هیجان انگیز، فروشگاه‌های مختلف عمدتا بزرگ و زنجیره‌ای، محصولات خود را با تخفیفات بزرگ عرضه می‌کنند؛ تخفیفاتی که منجر به حجم بالای معاملات و خرید و فروش (black friday deals) در یک روز می‌شوند. به طور قاطعانه نمی‌توان گفت که فلسفه بلک فرایدی چیست ، اما بسیاری افراد آن را ایجاد امکان خرید برای تمامی اقشار پیش از عید کریسمس می‌دانند. در ادامه بیشتر با بلک فرایدی از جمله بلک فرایدی دیجی کالا آشنا خواهید شد. حراج دیجی کالا جمعه سیاه شامل محصولات مختلف با تخفیف ویژه حتی تخفیف ۹۹ درصدی دیجی کالا بلک فرایدی خواهد بود. در بلک فرایدی ۱۴۰۳ به مانند جمعه سیاه ۱۴۰۲ انواع محصولات در دسته بندی‌های مختلف ارائه میشود.
حراج بلک فرایدی چیست؟
اولین سوالی که باید به آن پاسخ داد این است که معنی کلمه بلک فرایدی چیست ؛ ترجمه لغت به لغت این عبارت، همان جمعه سیاه میشود، اما همان طور که در بالا خواندید، اشاره به یک روز هیجان انگیز برای خرید و فروش دارد، چه برای مشتریان و چه برای فروشندگان؛ چون مشتریان می‌توانند با قیمتی بسیار پایین‌تر به کالاهای دلخواه خود برسند و از سوی دیگر، تولیدکنندگان کالا و صاحبان فروشگاه‌ها نیز این فرصت را دارند که فروش بالایی را در یک روز تجربه کنند.
تخفیفات بلک فرایدی (black friday sale) بسته به نوع محصول متفاوت است و گاهی تا ۹۰ درصد هم می‌رسد! آنچه تخفیف بلک فرایدی را برای اغلب مردم جذاب می‌کند، گستردگی محصولات تخفیف خورده است؛ اغلب فروشگاه‌ها تخفیفهای بزرگی را برای موبایل و وسایل الکترونیکی، انواع پوشاک، اکسسوری، لوازم تحریر، اسباب بازی‌ها و … در نظر میگیرند؛ بنابراین کالاهایی که به طور معمول وارد حراج نمی‌شوند، هم تخفیف می‌خورند.
در سال‌های اخیر و با رشد چشمگیر فروش آنلاین، سایت های حراج بلک فرایدی هم پا به پای فروشگاه‌های کوچک و بزرگ در این روز مشارکت می‌کنند. پیش از شروع تاریخ حراج بلک فرایدی می‌توان شاهد تبلیغات ویژه فروشگاه‌ها چه به صورت آنلاین و چه درون فروشگاهی بود.
در خرید حضوری، بلک فرایدی ساعت کار فروشگاه‌ها را به هم می‌زند و بسیاری از فروشگاه خیلی زودتر از ساعت کاری معمول خود و قبل از سحر در روز جمعه سیاه درهای خود را به روی مشتریان باز می‌کنند. برای عقب نماندن از رقابت، برخی از فروشگاه‌ها تا آنجا پیش رفته‌اند که فعالیت‌های خود را در تعطیلات شکرگزاری هم ادامه میدهند، در حالی که برخی دیگر شروع به ارائه فرصت‌های خرید زودتر در ماه نوامبر می‌کنند. اجناس جمعه سیاه شامل محصولاتی مثل پوشاک، لوازم خانگی و … خواهد بود.
مشتاقان واقعی خرید در حراج بلک فرایدی مشخص می‌شوند؛ افرادی که از شب قبل در خیابان کمپ می‌زنند تا در ابتدای صف فروشگاه مورد علاقه خود قرار بگیرند. جدی‌ترها به طور کامل از شام روز شکرگزاری صرف نظر می‌کنند و برای روزها یا حتی هفته‌ها در پارکینگ‌ها کمپ می‌زنند تا خریدهای خوبی را انجام دهند.
معمولاً تاریخ بلک فرایدی (black friday date) از اولین جمعه بعد از عید شکرگزاری تا یکشنبه ادامه دارد؛ البته اگر چیزی باقی مانده باشد و در همان روز و ساعات اول جمعه سیاه، عمده کالاها به فروش نرسیده باشد. بسیاری از فروشگاه‌های آنلاین نیز اولین دوشنبه را به عنوان سایبر ماندی Cyber Monday نامیده و تخفیفهای خوبی روی خریدهای اینترنتی میدهند.
فروشگاه‌ها ممکن است یک سال تمام را صرف برنامه ریزی فروش جمعه سیاه خود کنند. آنها از این روز به عنوان فرصتی برای ارائه موجودی‌های مازاد با قیمت پایین‌تر و خالی کردن انبارهای خود استفاده می‌کنند و برای اقلام فصلی، مانند تزئینات تعطیلات و هدایای معمولی تعطیلات هم تخفیف‌هایی ارائه می‌کنند.
عرضه کنندگان کالاها همچنین تخفیفهای قابل‌توجهی بر روی اقلام پرطرفدار مثل تلویزیون، دستگاه‌های هوشمند و سایر لوازم الکترونیکی ارائه می‌کنند و از این طریق مشتریان بیشتری را جلب می‌کنند.
تاریخ بلک فرایدی ۱۴۰۳ چه روزی است؟
تاریخ بلک فرایدی ۱۴۰۳، مصادف با جمعه ۹ آذرماه است. بلک فرایدی (Black Friday) که یکی از بزرگترین رویدادهای خرید در جهان است، هر ساله پس از روز شکرگزاری (Thanksgiving) در ایالات متحده برگزار میشود. بلک فرایدی ۲۰۲۴ نیز در تاریخ ۲۹ نوامبر ۲۰۲۴ برگزار خواهد شد. در این روز، نه تنها در کشورهای غربی بلکه در سراسر جهان، از جمله ایران، میلیونها نفر در انتظار تخفیفهای ویژه و فرصت‌های خرید هستند. در ایران، این روز با نام “حراج جمعه سیاه” نیز شناخته میشود. در بلک فرایدی، اکثر برندهای کوچک و بزرگ تخفیفهای بیشتری نسبت به زمانهای دیگر ارائه میدهند و پیشنهادات جذابی را برای مشتریان خود در نظر میگیرند. در سال‌های اخیر جمعه سیاه محدود به فروشگاه‌های حضوری نیست و در فروشگاه‌های آنلاین هم برنامه ریزی میشود، برای مثال بلک فرایدی آمازون آمار فروشی بیشتری از بسیاری از فروشگاه‌های واقعی ثبت می‌کند. در ایران دیجی کالا بلک فرایدی را به صورت تمام و کمال و با تخفیفهای عالی برگزار می‌کند و بزرگترین black friday در ایران را دارد.
تاریخچه ای کوتاه و خواندنی از بلک فرایدی
جمعه سیاه در طول تاریخ خود، حوادث تلخ، شیرین و گاهی خنده داری را ثبت کرده است، چون خریداران در این روز شتاب عجیبی برای خرید دارند و ازدحام جمعیت در بسیاری از مواقع منجر به حوادثی میشود. به عنوان مثال، در جمعه سیاه سال ۱۹۸۳، مشتریان در فروشگاه‌های سراسر ایالات متحده برای خرید عروسک‌های Cabbage Patch Kids، اسباب‌بازی محبوب آن سال، با هم درگیر شدند. یک کارگر در یک فروشگاه بزرگ در جمعه سیاه سال ۲۰۰۸ تا حد مرگ زیر پا گذاشته شد، زیرا انبوهی از خریداران پس از باز شدن درها به داخل هجوم آوردند.
اما ابداع «جمعه سیاه» به چه زمانی برمی‌گردد و از چه تاریخی آغاز شد؟
نظریه اولیه این است که فروشگاه‌ها در تلاش برای تشویق به خرید تعطیلات با شور و هیاهوی بیشتر و جذب مشتریان بیشتر، شروع به ارائه تخفیفات و تبلیغات کردند. بر اساس شواهد تاریخی اولین باری که جمعه سیاه بعد از روز شکرگزاری برگزار شد، به دهه ۱۹۵۰ برمی‌گردد.
پلیس فیلادلفیا در این مقطع گزارش‌هایی را از انبوه مردمی که فردای روز شکرگزاری برای خرید به این شهر آمدند، ثبت کرد. براساس همین روایت تاریخی، نام جمعه سیاه یا همان بلک فرایدی هم توسط افسران پلیس فیلادلفیا گذاشته شده است.
در این روز خاص، فروشگاه‌های فیلادلفیا فروش با تخفیفات چشمگیر و رونمایی از تزئینات تعطیلات را شروع می‌کردند و علاوه بر آن، شهر نیز میزبان بازی فوتبال ارتش و نیروی دریایی در روز شنبه آخر هفته بود. در نتیجه، افسران پلیس موظف بودند برای مقابله با ازدحام مردم در شیفت‌های ۱۲ ساعته کار کنند و اجازه نداشتند، در این روز مرخصی بگیرند.
از گذشت چند سال، افسران خسته، از این روز کاری مخوف به عنوان جمعه سیاه نام می‌بردند که این نام برای همیشه بر روی روز فروش بزرگ و تخفیفات بزرگتر باقی ماند.
البته درباره بلک فرایدی روایت‌های دیگر هم وجود دارد؛ مثلا می‌گویند فروشندگان از «جمعه سیاه» برای توصیف صف‌های طولانی و هرج و مرج عمومی که در آن روز با آن دست و پنجه نرم می‌کردند، استفاده می‌کردند. به هر حال این اصطلاح توسط پلیس یا فروشندگان، هر کدام که مطرح شده باشد، اشاره به روزی پر هیاهو و شلوغ دارد که بعد از فیلادلفیا به چند شهر مجاور مانند ترنتون و نیوجرسی هم گسترش یافت.
در اواسط ۱۹۹۰ جمعه سیاه دیگر به جشنی فراگیر در تمام ایالت متحده تبدیل شده بود که در کمپین‌های تبلیغاتی چاپی و تلویزیونی در سراسر ایالات متحده حضور داشت. در دهه ۲۰۰۰ هم جمعه سیاه رسماً بزرگترین روز خرید سال نامگذاری شد و حتی به کشورهای دیگر راه یافت. تا آن زمان، این عنوان به شنبه قبل از کریسمس تعلق داشت.
در سال ۲۰۱۱، والمارت Walmart به عنوان یکی از بزرگترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای اعلام کرد که به جای باز کردن درهای خود در صبح جمعه، فروش خود را در عصر روز شکرگزاری آغاز خواهد کرد. این امر باعث ایجاد یک موج در میان سایر فروشگاه‌های بزرگ شد و دیگران هم به سرعت از آن پیروی کردند. امروز جمعه سیاه از یک روز طولانی‌تر است و معمولا یک آخر هفته را به خود اختصاص می‌دهد. طبق گزارش فدراسیون ملی خرده‌فروشی (NRF)، ۱۹۶.۷ میلیون مصرف‌کننده در ایالات متحده در تعطیلات آخر هفته ۲۰۲۲ خرید کرده‌اند که نزدیک به ۱۷ میلیون افزایش را نسبت به سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد.
بلک فرایدی (Black Friday) در کشورهای دیگر چگونه است؟
آمریکا محل تولد و شکل گیری بلک فرایدی است. جمعه سیاه در این کشور متولد شد، اما حالا دیگر سراسر دنیا را فرا گرفته است، چون مشتاقان خرید در تمام دنیا کم نیستند. بلک فرایدی در بعضی کشورها مثل کشورهای زیر تازه نفس است:
نیوزلند فروش جمعه سیاه را در سال ۲۰۱۵ آغاز کرد و تا سال ۲۰۱۸ فهرست فروشگاه‌های بلک فرایدی را افزایش داد. نروژ جمعه سیاه را در سال ۲۰۱۰ معرفی کرد. از آن زمان، آمار فروش در این روز به صورت سالانه رشد کرده است.در مکزیک، بلک فرایدی نام دیگری دارد و به نام «ال بوئن فین» به معنای «آخر هفته خوب» شناخته میشود. از سال ۲۰۱۱، ال بوئن فین به یک تعطیلات ویژه آخر هفته در این کشور تبدیل شده است.امارات نسخه مخصوص به خود را از جمعه سیاه انجام می‌دهد. این تخفیف‌ها در اصل به صورت آنلاین وجود دارد که به آن جمعه زرد می‌گویند. در سال ۲۰۱۶ جمعه سیاه به یونان، اوکراین، بلژیک و لهستان هم رسید. هند در جمعه سیاه شرکت می‌کند، اما آنها این روز را در تاریخی نزدیک به دوره جشن اکتبر خود که دیوالی در آن برگزار میشود، برنامه ریزی کرده‌اند.در مقابل کشورهای بالا، بلک فرایدی بخش جدا نشدنی بعضی کشورهاست که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.
بلک فرایدی کانادا
کانادا در برابر نفوذ جمعه سیاه به کشورش مقاومت زیادی نشان داد، اما در نهایت مجبور شد شکست را بپذیرد، چون کانادایی‌هایی که در نزدیکی مرز زندگی می‌کردند، برای استفاده از تخفیفات فوق‌العاده به ایالات متحده سفر می‌کردند. در نتیجه فروشگاه‌های کانادایی شروع به راه اندازی تخفیفات جمعه سیاه خود کردند تا کانادایی‌ها را از خروج از کشور برای خرید منصرف کنند. بلک فرایدی کانادا به طور رسمی از سال ۲۰۰۸ برگزار شد.
بلک فرایدی انگلستان
بریتانیا برای بیش از سه دهه از جمعه سیاه استقبال نکرد. با این حال، در سال ۲۰۱۰ زمانی که شرکت‌های آمریکایی حاضر در این کشور اقدام به برگزاری جمعه سیاه کردند، این مراسم در انگلستان هم شروع به گسترش کرد. تا سال ۲۰۱۰، جمعه سیاه در انگلستان اصطلاحی بود که نیروهای اورژانس و پلیس از آن استفاده می‌کردند؛ این اصطلاح به جمعه قبل از کریسمس اشاره داشت، چون سرویس‌های اورژانس اضطراری را برای مقابله با افزایش حجم کار فعال می‌کردند، اما بعد از این سال، معنای این اصطلاح هم عوض شد. از آن زمان، این روز به روز مهمی برای خرید در بریتانیا تبدیل شده است، برای مثال در سال ۲۰۱۶، خرید جمعه سیاه ۱.۲۳ میلیارد پوند برای اقتصاد به ارمغان آورد که نسبت به سال ۲۰۱۵، حدود دو درصد افزایش داشت.
بلک فرایدی فرانسه
فرانسه هنوز تا حدودی در حال پذیرش جمعه سیاه در فرهنگ خرید خود است. در سال ۲۰۱۴ فروشگاه‌های آمریکایی مانند آمازون و اپل بر روی برخی از محصولات تخفیف‌هایی ارائه کردند که تا ۸۵٪ افزایش یافت. امروزه بسیاری از برندها و فروشگاه‌های فرانسوی در فروشگاه‌های آنلاین خود جمعه سیاه را برگزار می‌کنند. فرانسوی‌ها در تلاش هستند تا جمعه سیاه با نسخه خودشان را بسازند.
بلک فرایدی آلمان
آلمان نیز تصمیم گرفت جمعه سیاه را پذیرا شود، اما کمی آن را تغییر داد، بنابراین به جای اینکه بلک فرایدی فقط یک روز باشد، به آن «هفته سیاه» و «خرید سیاه» می‌گویند، اما لزوماً شدت آن با جمعه سیاه در سایر نقاط جهان یکی نیست. برای شروع، ساعات کاری فروشگاه‌ها ثابت می‌ماند و اکثر فروشگاه‌ها نیز یکشنبه‌ها بسته هستند. از سوی دیگر، قیمت‌ها کاهش شدیدی نمی‌یابد؛ قطعا ارزان‌تر هستند، اما سطح کاهش قیمت‌ها به شدت کشورهایی مانند آمریکا نیست.
بلک فرایدی ترکیه
به واسطه حضور برندهای جهانی و برپایی بلک فرایدی، جمعه سیاه به کشور ترکیه هم رسیده و توسط برندهای ترکی و خارجی حاضر در این کشور برپا میشود. تاریخ بلک فرایدی در ترکیه مطابق با آمریکاست؛ هر چند در این کشور سنت شکرگزاری وجود ندارد، اما تاریخ بلک فرایدی ۲۰۲۴ ترکیه همان ۲۹ نوامبر یا جمعه نهم آذر خواهد بود. این حراج در کلیه شهرهای ترکیه برگزار خواهد شد، اما برای مثال جمعه سیاه در وان ترکیه به وسعت بلکه فرایدی در شهر بزرگی چون استانبول نخواهد بود.
بلک فرایدی یا جمعه سیاه در ایران
سال‌هاست که جمعه سیاه به ایران هم رسیده است؛ هر چند به عنوان یک روز رسمی شناخته نمی‌شود، اما بسیاری از برندها این روز را با اعلام تخفیف برپا می‌کنند. به دلیل، تازه بودن این اتفاق در ایران، تاریخ بلک فرایدی در ایران ثابت نشده و بسیاری از برندها، تاریخ خاص خودشان را برای حراج طوفانی اعلام می‌کنند، اما براساس تقویم جهانی این اتفاق، بلک فرایدی ۱۴۰۳ جمعه نهم آذرماه خواهد بود. برای پیگیری حراج بلک فرایدی در تهران یا سایر شهرهای ایران باید اخبار فروشگاه یا برند مورد نظر خود را پیگیری کنید.
در بلک فرایدی چه چیزی بخریم؟هر چیزی که به آن نیاز دارید، به ویژه کالاهایی که قرار است، حداقل طی یک سال آینده از آنها استفاده کنید، در لیست خرید شما قرار میگیرند؛ برای مثال انواع کرم‌ها و لوازم آرایشی، لوازم بهداشتی، پوشاک فصل‌های مختلف و … جزو گزینه‌های رایج هستند.
البته نکته مهم در مورد پوشاک این است که اگر در حال رژیم گرفتن هستید و احتمال کاهش وزن یا افزایش وزن‌تان وجود دارد، بهتر است سراغ لباس‌های فری سایز Free Size بروید.
به جز این موارد انواع لوازم الکترونیکی از تلویزیون گرفته تا پلی استیشن، انواع لوازم جانبی گوشی تلفن همراه و … نیز می‌توانند به راحتی در لیست خریدتان قرار داشته باشند، به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم، یک فهرست دقیق و تنظیم شده برای اساس دسته‌بندی محصولات مختلف را قبل از شروع بلک فرایدی تهیه کنید تا موقع خرید، زمان طلایی خود، یعنی ساعات اولیه حراج را برای انتخاب موارد جانبی از دست ندهید.
بلک فرایدی از کجا خرید کنیم؟
شما می‌توانید از هر فروشگاهی که دوست دارید، به صورت حضوری خرید کنید، اما احتمال اینکه به دلیل محدودیت تعداد اجناس موجود در این فروشگاه‌ها و شلوغ بودن‌شان، نتوانید به محصولات دلخواه‌تان برسید، خیلی زیاد است. به همین خاطر هم پیشنهاد می‌کنیم، قبل از شروع بلک فرایدی، به دیجی کالا سر بزنید و لینک انواع محصولات مورد نیازتان را پیدا و ذخیره کنید. یکی از مزیت‌های خرید بلک فرایدی از دیجی کالا این است که این پلتفرم با هزاران فروشگاه در سراسر کشور همکاری می‌کند، به همین دلیل محدودیت فروشگاه‌های حضوری را ندارد و احتمال اینکه بتوانید اجناس مورد نظر خود را پیدا کنید، چندین برابر افزایش پیدا خواهد کرد.
سایبر ماندی یا دوشنبه آنلاین چیست؟
اولین دوشنبه بعد از بلک فرایدی تحت عنوان سایبر ماندی Cyber Monday نامگذاری شده است. اصطلاح سایبر ماندی یا دوشنبه آنلاین اولین بار در آمریکا به کار رفت؛ در این روز، فروشگاه‌های خرید آنلاین، تخفیفهای خیلی خوبی را روی اجناس خود قرار میدهند. بعد از اینکه افراد زیادی توانستند محصولات مورد علاقه و نیازشان را به راحتی در سایبر ماندی آمریکا خریداری کنند، این رسم به سایر کشورهای دنیا هم رسید. در حال حاضر بسیاری فروشگاه‌ها در ایران نیز سایبر ماندی را برگزار می‌کنند.
ساعت شروع بلک فرایدی
ساعت شروع بلک فرایدی در بیشتر کشورهای دنیا نیمه شب است، به همین دلیل بسیاری از افراد از یک روز قبل از شروع حراج درب فروشگاه‌های معتبر جمع شده و شب را هم روی صندلی یا در چادر سپری می‌کنند تا به محض رسیدن ساعت ۱۲ بتوانند وارد شوند. بلک فرایدی دیجی کالا هم در همین ساعت، یعنی ۱۲ نیمه شب برگزار میشود، با این تفاوت که نیازی نیست تمام شب را بیرون از خانه سپری کنید، بلکه می‌توانید به راحتی در هر جا و موقعیتی که هستید، خرید خود را با چند کلیک انجام دهید.
بلک فرایدی ۲۰۲۴ در ایران چطور برگزار میشود؟
سال‌هاست که بلک فرایدی به ایران هم رسیده و با استقبال خیلی خوبی مواجه شده است. در این روز، کالاهای مختلف شامل تخفیفهای متنوع خواهند شد که گاهی تا ۹۰ درصد هم می‌رسند. رایج‌ترین درصد تخفیف کالاها هم ۵۰ و ۷۰ درصد است، به همین دلیل بسیاری افراد ترجیح میدهند، خریدهای اساسی خود را در این روز انجام داده و در هزینههایشان صرفه جویی کنند. اگر شما هم قصد دارید، محصولات مورد نیازتان را در بلک فرایدی خریداری کنید، حتما به دیجی کالا سر بزنید و از جشن تخفیفهای جمعه سیاه استفاده کنید.
چگونه در بلک فرایدی خرید موفقی داشته باشیم؟
اگر قصد دارید خرید موفقی در جمعه سیاه داشته باشید، بهتر است قبل از رسیدن این روز، فهرست دقیقی از آنچه را که می‌خواهید، تهیه کنید. از آنجایی که این خرید در ایران توسط دیجی کالا و به صورت اینترنتی برگزار میشود، بهتر است از قبل لینک محصولات دلخواه خود را داشته باشید و مواردی مثل سایز و رنگ را به ویژه در مورد پوشاک مد نظر بگیرید. قیمت اجناس در جمعه سیاه به طور باور نکردنی مناسب است. این اطلاعات برای اینکه بتوانید به سرعت عمل کنید، ضروری است. از طرف دیگر حتما از قبل دیجی کالا را برای اعلام ساعت و روز شروع حراج بررسی کنید تا از تاریخ اعلام شده جا نمانید. در نهایت هم به خاطر داشته باشید که در مقابل انبوه محصولات حراج خورده، ابتدا موارد موجود در لیست ضروری خود را تهیه کنید و بعد از خرید این موارد، سراغ محصولات غیر ضروری دیگر بروید.
منبع: دیجی کالا (https://www.digikala.com/landing/black-friday/)
